Tiyatro, Drama, Eğitim.. Kemal Oruç ile Söyleşi

Tiyatro Eğitim Derneği Başkanı, Drama Kumpanyanın kurucusu ve sanat yönetmenisiniz. Onlarca tiyatro temelli sosyal projenin koordinatörlüğünü yaptınız. 18 yıl içinde yaklaşık altmış oyunda yazar, yönetmen ve oyuncu olarak yer aldınız. Yazdığınız büyük oyunların tamamı hem Türkiye hem de yurt dışında yüzün üzerinde tiyatro topluluğu tarafından sahnelendi.

Oldukça fazla çalışmanız var. Peki, oyunculuğa nasıl başladınız, bu alanda ilerlemeye nasıl karar verdiniz?

Kemal Oruç: Merhaba. Ben 14 yaşıma kadar kekemeydim. Lisede kağıt üzerinde çok başarılı bir öğrenciydim. İngilizcem iyiydi ama konuşamıyordum. İngilizce öğretmenim bir çözüm bulabileceğini ve beni sahneye çıkarmak istediğini söyledi. Ben de aşırı utangaç ve asosyal bir çocuk olduğum için bunu kabul etmedim. Hatta okula gelmedim. Öğretmen çok rica etti. Bir provaya katıldım, yapamayacağımı söyledim. Sonra bana küçük bir rol yazdı. Tamamı 45 dakika, 5 epizottan oluşan bir oyundu. İngilizceydi. Bana başrolü, Mr. Smith’i vermek istedi ama mümkün değil, ben yapamayacağımı düşündüm. Sonra bana bir Türk karakter yazdı, Barbaros. Hava alanında Amerikalılar geliyor. Barbaros’ta onlara kilim ve halı satıyor. Hayatımdaki ilk repliğim şuydu: "Abi, pardon mister! Come this way! Gel, gel! Bak the most beautiful carpets and rugs are here! Carpets, rugs! Saf ipek hem de!"

İşte Amerikalılar gelecek, ben bu repliği söyleyeceğim ve benim işim bitecek. Tabii çok büyük bir korku vardı. Hatta sahneye çıkmıyordum, öğretmen beni son anda sahneye itti. O sırada her şey siyah beyaz oldu. Sahnede bir çukur açılmıştı benim için, kusmak üzereydim, seyirciler havada uçuşuyordu. Sonra birden toparlandım, derin bir nefes aldım ve artık repliğimi söylemem gerekiyor dedim. Bağırarak mı, artık nasıl söylediğimi bilmiyorum. Repliğimi söyledim, rahatladım ve fark ettim ki henüz Amerikalılar gelmemiş. Sahne kenarında İngilizce öğretmenim duruyordu. ‘’Tamam, olsun bir daha söylersin, kimse bilmiyor oyun metnini’’ dedi. Amerikalılar gelince repliği bir daha söyledim. Sahneden indim kulise ağlamaya gidiyordum. Öğretmenim omzumdan tuttu, o kadar tatlı gülümsüyordu ki. ‘’Senden istediğim tek şey sahneye çıkmış olmandı, oraya gidip beklesen bile benim için yeterdi teşekkür ederim’’ dedi. O kadar tatlıydı ki, ben iyi bir şey yaptığımı zannettim. Kulise gidip düşündüm, böyle yapması beni yüreklendirmişti. Geri dönüp, ikinci tabloda doğaçlama çıkmak istediğimi söyledim ve izin verdi. Doğaçlama çıktım.

Yani tek bir gülümseme bütün hayatımı değiştirdi açıkçası. Sanırım eğitimci olmaya da o sırada karar verdim, benim için dönüm noktasıydı o gülümseme. Üçüncü tabloda arkadan yürüyen adam, dördüncü tabloda sevgilisiyle oturan adam, beşinci tabloda kalabalık arasında duran adam gibi roller uydurup doğaçlama sahneye çıktım. Ve 14 yaşımdan bu yana aralıksız tiyatro yapıyorum. Lise 1’de ben tiyatro yapacağım dedim, hayatımda ilk tiyatro oyununu da o zaman izledim. Gittim seçmelere katıldım, seçilemedim. Gidip yönetmene çok istiyorum, bu benim hayatım için çok önemli dedim. ‘’Hoş geldin seni de aldım’’ dedi. Tiyatroya devam etmeye karar verdim. Hayatımda başardığım ilk olaydır bu.

B.B. : Birçok eğitim almışsınız. Tiyatro oyunculuğu için akademik eğitim şart mıdır?

K.O. : Asla. Herhangi bir iş için eğitim şart. Ama tiyatro için konservatuar eğitimi şart değil. Zaten Türkiye’de bir konservatuvar sistemi olduğunu düşünmüyorum, yeniliğe açık değil. Genelde iş yapamayan hocalar bu bölümlerde eğitim vermekte. Zaten devlet konservatuvarında 4 yıl eğitim alırken tiyatro yapmanız yasak, yani okul dışında tiyatro yapamıyorsunuz. Oyunculuk yeteneği dediğimiz şey herkeste var. Çünkü hepimiz çocuk olduk ve rol oyunlarını defalarca oynadık, bu vardı hepimizde. Tiyatro eğitimi dediğimiz şey şudur: size bir teknik, yöntem öğretilir. Bir oyunu nasıl çözümleyecekseniz bir karakteri nasıl yaratacaksınız ve bunu nasıl göstereceksiniz. Önemli olan budur zaten. Biz o yeteneğimizi birilerine gösterebilmek üzerine yeniden düzenleriz. Eğitim bu konuda yardımcı olur. Ama konservatuvarda sizi kaç kişi izleyecek, sınıf arkadaşlarınız ve bir iki tane hocanız. Siz 4 yıl boyunca en fazla 15 kişi için kendinizi hazırlayacaksınız. Ama dünyada seyirci çeşitliliği o kadar fazla ki. Konservatuvarda kapalı kalarak tiyatro öğrenildiğini zannediyorsunuz. Ben bunun doğru olmadığını düşünüyorum. Eğer konservatuvar eğitimi alırken, eş zamanlı olarak dışarıda tiyatro yapılıyor olsa… Avrupa ülkelerinde öyledir mesela. Sizi zorunlu kılarlar, eğitime başladığınızda tiyatro yapmak zorundasındır. Çünkü tiyatro dediğimiz şey, yaparak öğrenilebilen bir şey. Sürekli seyirci kitlesine bir şey gösterilerek öğrenilebilecek bir şeydir. O yüzden Türkiye’deki konservatuvar sisteminin yararlı olduğunu düşünmüyorum. Eğer konservatuvar eğitimi alırken dışarda kaçak olarak tiyatro yapıyorsa öğrenci, o zaman başarılı olabilir diye düşünüyorum.

B.B.: Bir sonraki soruya da biraz değinmiş olduk, oyunculuk bölümlerini yeterli buluyor musunuz?

K.O.: Bulmuyorum, biraz detaylandıralım o zaman. Özel okullarda eğitim alan öğrenci dışarda tiyatro yapabiliyor. Çünkü dışarda tiyatro yapacak ki özel okulun parasını ödeyebilsin. Burada da şöyle bir şey var. Genelde hocalar toplama oluyor. Yani hoca devlet okulunda çalışırken oraya da geliyor ya da diziden vs. geliyor. Mutlaka asistanları oluyor, genelde derslere onlara giriyor. O yüzden eğitim sekteye uğruyor. Onu da çok doğru bulmuyorum. Ben hep şunu savunuyorum: Kişi kendini hangi alanda olursa olsun geliştirebiliyorsa, kendi başına öğrenebiliyorsa, keşfede biliyorsa, en büyük eğitim budur.

B.B.: Sinema ve tiyatro oyunculuğu ilişkisi üzerine bir teziniz var. Bundan biraz bahsedebilir misiniz?

K.O.: Türkiye’de kaynak yok, hazırlarken çok zorlandım. Yabancı kaynakları kullandım hep. Sinema ve tiyatro üzerine birikimlerim vardı, onları olabildiğince aktardım. Röportajlara baktığımda mesela, biraz eski kafalı oyuncularımız, kimisi üstat diyebilir. Ama ben yaptığı işe bakarım yaşı benim için önemli değil. Çoğu şunu diyor: ‘’Oyunculuk oyunculuktur, sinemada ya da tiyatroda fark etmez’’. Nasıl yani, o zaman oyunculuk dediğimiz şey hentbol ve futbolda da aynı. Hayır, biri elle oynanıyor, biri ayakla oynanıyor. Kuralları neredeyse benziyor ama biri daha küçük sahada oynanıyor, diğeri daha büyük sahada oynanıyor. Hentbol ve futbol kadar farklıdır tiyatro ve sinema oyunculuğu. Bir kere teknik olarak farklı, araçları farklı. Birinde canlı bir seyirci kitlesi var ve siz onlarla bir yaşam paylaşıyorsunuz. Sinemada yaşam mekaniktir. Seyirciye oynamazsınız, kameraya oynarsınız. Benim seyircim yönetmen diye bakmazsınız, bu da sizi mekanikleştirir. Ama bu mekanikliğinde bir doğalı vardır. Şöyle düşününün; bir sevgilim var diyelim, ben onunla yüz yüze sohbet etmeyi severim. Ona gerçekten bakarak konuşmayı severim. Hiç konuşmasak bile onu orada görmek beni çok mutlu eder. Ortak yaşamımız vardır orada, aynı havayı soluyoruzdur. Sevgilimle telefonla konuşmak zorunda kaldığım zamanlar, telefonla konuşmayı da severim. Mekaniktir. Sonuçta görmüyorum onu ama yine de o mekanik kendi doğalını oluşturur. Sinema oyunculuğu da biraz böyledir. Birçok açıdan kendini değiştirmen gerekir. Hatta tiyatro da tür değiştiği zaman da bile kendini değiştirmek zorundasındır. Sahnenin boyutu hatta ışık sistemi değiştiği zaman bile kendini değiştirmek zorundasın. Bin kişiye oynuyorsanız başka, otuz kişiye oynarsanız başkadır. Söylenen en büyük yanlış şudur, Patrick Tucker’da Sinema TV Sırları kitabında şu cümleyi kurar; ‘’sinema oyunculuğu küçüktür, tiyatro oyunculuğu büyüktür’’. Hayır, alternatif sahnede on kişiye oynarken ne kadar büyük olabilirim ben. Birçok açıdan değerlendirilmesi ve bilimsel olarak incelenmesi gereken bir konuydu. Bu yüzden bu tezi yazdım ve kitap olarak bastırdım. Bizim dünyaya sinema oyuncusu sunamamamızın en büyük nedenlerinden biri bu. Sahne oyunculuğuyla kamera önü oyunculuğunu aynı şey zannediyoruz. Değil.

B.B.: Türkiye’de oyunculuk nerede duruyor, tiyatro nerede duruyor ve Şehir Tiyatrolarının durumu nedir?

K.O.: Türkiye’de tiyatro öyle duruyor. Dünyayı 100-150 yıl öncesinden takip ediyoruz. Yeni bir kitap basıldı, Oyunculuğun Yolculuğu diye, herkese tavsiye ederim. Stanislavski’den sonra, onun oyunculuk sistemini geliştiren ve aslında gerçekten var eden sekiz insandan bahseder bu kitap. Onların metotlarından bahseder. Dünya o metotları bile yemiş bitirmiş. Biz hala Stanislavski’ nin kendisini anlatmaya çalışıyoruz. Onu anlamadık daha Türkiye’de. Yepyeni şeyler bulunmaya başlandı, sinematografik görüntüyle tiyatroyu birleştirmeye başladı insanlar. Biz daha sinema ve tiyatro oyunculuğunu ayırt edemiyoruz. O yüzden tiyatro öyle duruyor.

Sanat denilen şey Türkiye’de çok çetrefilli bir konu. Şafak Sezer’e sanatçı diyen bir ülkeyiz. O yüzden sanat kavramının kendisini bir sorgulamamız gerekiyor. Sanat Türkiye’de burjuva sınıfının yarattığı şekilde tanınıyor. Halbuki sanat, ilkel komünal toplumlarda insanların maceralarını, deneyimlerini birbirlerine anlatmasıydı, onları mağaralara resmetmesiydi. Kapitalizmle birlikte biz sanatı sadece bir sınıfa ait, elitlere ait hale getirdik ve böyle lanse ediliyor. Şafak Sezer zengin olduktan sonra insanlar ona sanatçı demeye başladı. Bir sürü filmde oynayabiliyor ya o sanatçı oldu artık. Müthiş insanlar var adı sanı duyulmamış, kültürel donanımı olan insanlar ulaşabiliyor onlara. Hiçbir şey yapmasına gerek yok onların, hiçbir şey üretmesine gerek yok. Karşınıza geçip konuşuyor ve ağzınız açık dinliyorsunuz. İnsanın kendisi nasıl estetik olur, nasıl bir donanım, nasıl bir güzellik. İşte o sanatçı, Şafak Sezer değil.

Şehir Tiyatrolarının başına Süha’yı getirdiler. Nejat Uygur’un oğlu, kendisi öyle lanse ediyor. Geldi ben siyasetten anlamam, ben tiyatro yapacağım dedi. Arkadaşlar, sanat dediğiniz şey siyasaldır, politiktir. Çünkü birileri doğayı alır dönüştürür ve bir şey anlatır. Biri gerçekliği alır ve söyler. Kitleye der ki fark etmiyorsunuz, fark edesiniz diye bu sanatı yapıyoruz. Bir kitleye ulaşıyorsunuz zaten bunun kendisi siyasaldır. O yüzden Süha’nın söylediği ezberlenmiş bir şey. Şehir tiyatrolarına tepeden bir yönetmelik dayatılıyor, repertuvara iktidar karar verecek, sanatçılarda orada kukla olacak. İktidarın istediği oyunlar oynanacak. Sanat dediğimiz şey özgür değilse, sanat falan değildir.

B.B.: Türkiye’de tiyatro duruyor dedik. Hafta sonu ‘örgütlenme’ üzerine bir tiyatro kurultayına katıldınız, çalışmanın kapsamından bahsedebilir misiniz?

K.O.: Bu aynı zamanda bir sınıf örgütlenmesidir. Burjuvalar, kapitalistler müthiş örgütlüler. İstanbul Bienali’ne gidin, orada logolar dönüyor. Koç’lar, Eczacıbaşılar falan. O sırada oraya bir tahta parçası koymuşlar, post modern sanat onun adı. Ona ne kadar para verildi, ne kadar alındı. Kara para mı aklandı orada bilmiyoruz. Kenara pisuar koymuşlar mesela, o sanat eseri. Ona post modern sanat diyorlar. Biz Bienale gittik, güldük eğlendik. Sakalını kaşıyanları falan gördük. Sonra Çukurcuma’dan istiklale çıkacağız, yürürken bir kız çocuğu gördük. Sokakta yaşayan bir ailenin çocuğu muhtemelen, 5 yaşında falandır. Çöpün yanına atılmış bir kanepeyi çekip götürmeye çalışıyor. Bu hayatın gerçekliği, o pisuvarı oraya koymuşsun ben oradan ne çıkaracağım. Hayatın gerçeğini görmedikten sonra sanat yalandan ibaret, sadece bir süs eşyasıdır. Bir sürü toplumsal olay oluyor, televizyona bakıyorsunuz moda programları, evlenme programları saçma sapan programlar. En son bombalanma olduğunda Survivor iki kat farkla reyting rekoru kırdı.

Örgütlenme üzerine yaptığımız çalışmada ise ilerici olan sanatçılar olarak, kapitalistlerin sanat diye dayattığı şey, iktidarın baskısı, toplumsal-siyasal olaylara karşı sanatı nasıl daha bilinçli bir araca dönüştürebiliriz ve daha büyük kitlelere ulaşabiliriz diye bir araya geldik. Bir tiyatro sendikası kurmak gibi bir düşüncemiz var. İlk amacımız, bütün sansüre uğrayan, borçlandırılan, hakkını alamayan, sahnesi kapatılan, sanat yapmaktan korkan sanatçıları bir araya toplayıp onları yüreklendirmek. Biz bir aradayız diyerek, gerçekleri sanatla haykırabiliriz demek istiyoruz. Karşı örgütlenmelere bakıyorsunuz, çok ciddiler. Bütün sahneler kapatıldı, kamu sahnesi diye bir şey yok. AKM kapalı, Taksim Sahnesi kapalı, Muammer Karaca’yı işlevsiz hale getirdiler. Tarihi Muhsin Ertuğrul Sahnesini yıkıp oraya bir mezar taşı diktiler. Bunun karşısında Zorlu Center’da 325 liraya Brecht izlettirmek istiyorlar. Askeri ücretli bir insan izleyebilir mi? Bedava bilet verseler, oraya girmeye çekinir. Ne yapacağım burada der. Biz tiyatro sendikası olarak insanları sanata taşımak istiyoruz, hem de sanatı insanlara taşımak istiyoruz. Sanatla iç içe olmalarını istiyoruz, yadırganmamalı. Sanat pahalı bir şey olmamalı, pahalı olursa sadece avm içindeki sahnelerde tiyatro olur, nitekim artık öyle, biz avm’lere gitmek zorundayız. Tiyatro sendikasıyla bunlara karşı örgütlenmeyi amaçlıyoruz.

B.B.: Zorlu Center’ın vizyonu herkesi sanatla buluşturmak olarak açıklanıyor ama girişinden itibaren lüks görüntüsüyle insanların çekinmesine neden oluyor. Ücretsiz ışık festivaline giderken bile insanlar çekiniyordu.

K.O.: 300 lira, 500 lira biletler ben gidemem yani…

B.B.: 2014 yılında 1 Mayıs İçin Sokak Tiyatrosu Eylemleri düzenlediniz, sonrasında nasıl tepkiler aldınız? Bu fikir nasıl ortaya çıktı?

K.O.: 2013’te gezi sürecinden sonra Gezi Sanatını kurduk. Çünkü bu toplumsal bir olaydı ve tüm ülke ayaktaydı. Bunun sanatla ifade edilmesi gerekiyordu. Sanatın bunu kurcalaması ve bir şeye dönüştürmesi gerekiyordu. Bunu insanlara anlatması gerekiyordu. Neden böyle bir şey oldu diye. Biz de Gezi Sanatını kurduk ve yaklaşık 17 tane sanat temelli eylem yaptık. Bütün amacımız insanlara bir bilinç aşılayabilmekti, bu eylemlerin hepsini sokakta yaptık. 27 Mart 2014’te Dünya Tiyatro gününü İstiklal Caddesi’nde kendimiz organize ettik. Yaklaşık 6,7 saat süren bir etkinlikle kutladık. O dönemde de Greif Fabrikasında bir grev vardı. O grevde işçilerle birlikte drama atölyeleri düzenledik, sonunda da beş tane kısa oyun sahnelediler. Biz hem onlara destek vermiş olduk hem de işçilerin birliğine katkıda bulunmuş olduk. Gezi Sanatı bu iki örnekte olduğu gibi sanat temelli 17 eylem yaptı. Çok büyük yankı uyandırdı. Biz tiyatro sendikası olarak o dönemde olan hareketliliği devam ettirmek istiyoruz. Sanat temelli eylemlerimiz devam edecek.

B.B.: Kamusal alanda sanat için yeni çalışmalarınız var mı?

K.O.: Şu an sokak tiyatroları devam ediyor. Çok büyük baskı görüyoruz. Oyuncular tedirgin, ilk defa bu kadar tedirgin olduklarını görüyorum. Eskisi gibi hadi sokağa inelim, şurada şu oyunu oynayalım diyemiyoruz. Artık çıktığımız anda müdahale ediliyor. Arkadaşlarımız gitar çalmak için Galatasaray Lisesi önünde toplandılar, gitarları kırılarak, sürüklenerek gözaltına alındılar. Zaten oynamamıza izin vermiyorlar şimdi ama biz oynamaya devam edeceğiz. Onun dışında Hamlet Delisi diye bir oyun yapıyoruz Drama Kumpanya olarak. Gündeme dair yazılmış bir oyun. Hamlet karakterini kullanarak gündemi eleştiriyoruz. İnsanlara bilinç taşımaya çalışıyoruz yine.

B.B.: Çalışmalarınıza baktığımızda hem tiyatro oyunculuğu yapıyorsunuz, hem sanat yönetmenliği yapıyorsunuz hem de oyun ve kitap yazıyorsunuz. Oldukça üretkensiniz bu alanda. Hangisi sizin için daha keyifli? Nereden enerji alıyorsunuz?

K.O.: Yıllarını sadece tiyatroya, tiyatro oyunculuğuna vermiş olanlar bana şöyle diyor: ‘’Bir insan sadece bir şey yapmalı, yazarsan yazarsındır, yönetmensen yönetmensindir’’. Ben hiç öyle bir şey düşünmüyorum, enerjiniz, isteğiniz neye yetiyorsa onu yaparsınız.

B.B.: Hepsi birbirini besliyor bir yandan da galiba.

K.O.: Evet. Ben spor yaparken lisanslı olarak basketbol oynadım, futbol da oynadım, voleybol da oynadım. Hatta Türkiye şampiyonluğu yaşadık. O zaman da beden eğitimi öğretmenim ya futbol oyna ya da voleybol oyna diyordu. Yok, ben ikisini de seviyorum, enerjim yetiyorsa yaparım.

Bir oyun yazıyorum, o oyunu yönetirken yazar olan bana kızıyorum. Çünkü yazarlık başka bir şey, keyfi de başka. Yönetmenlik başka bir şey keyfi de başka, bir de yazıp yönettiğim oyunda oynuyorsam, oyuncuyken bu ne biçim oyun diye kendime kızıyorum. Çünkü başka şeyler onlar. Başka başka işler yapmayı seviyorum. Tek bir şeye saplanıp kalabilecek, sadece oyunculuk yapabilecek biri değilim. Bence tiyatroya bulaşan birinin, tiyatronun tüm bileşenlerine hakim olması gerekiyor, daha iyi kavrar. Ben iyi yapıyorum demiyorum. Ben öğrenmeye devam ediyorum. Bir gün iyi yapacağım.

B.B.: Sizin gibi üretken ve aydın bir kişinin eğitmen olarak insanlarla temas ediyor olması çok önemli. Eğitmen olmak nasıl bir duygu?

K.O.: Müthiş. Ben paylaşmayı çok seviyorum. Karate öğrendim, gidip mahalledeki daha küçük çocuklara öğrettim. Futbol öğrendim gidip daha küçük çocuklara öğrettim. Bir de 14 yaşıma kadar kekeme ve asosyal olup sessiz olmanın bir karşılığı olarak çok konuşuyorum. Susmuyorum. Çok konuşuyorum, bari bir işe yarasın diye eğitimciliği tercih ettim. Çocuklarla çalışmak müthiş bir enerji veriyor. Çocuklar çok komik bir de. Onlarda bana çok komiksin diyorlar. İnsan yetiştiriyorsunuz. Bildiğim, keşfettiğim, toparladığım şeyleri özellikle çocuklara verebilip iyi insanlar olmalarını istiyorum. Benim sanat yapmamın temel amacı iyi bir insan olabilmek. Gençlerle çalışırken de o zamana kadar keşfedemedikleri şeyleri keşfetmelerini istiyorum. Çünkü ben de çok geç keşfettim, 14 yaşımda. Hala devam ediyor keşfim, 14 yaşıma kadar toparlayamadığım şeyleri arıyorum hala. . En az bir kişi de değişim görüyorsanız eğitim verirken, müthiş bir keyif alıyorsunuz. Ben hiçbir zaman sanatçıyım dememişimdir. Oyunculuktan, yönetmenlikten, yazarlıktan hiç para kazanmadım. Yaptığım şeyin de tam alarak sanat olduğunu düşünmüyorum çünkü çok iyi örnekleri var. Benim donanımım henüz o iyi şeyi yapmaya müsait değil. Bir gün iyi bir şey yaptığımda ben sanatçıyım diyebilirim belki. Ben oyun yazıyorum, oyun yazarı değilim. Oyunculuk yapıyorum, ben oyuncu olduğumu iddia etmiyorum. Oynamayı seviyorum. Yönetmenlik yapıyorum, yönetmeyi seven bir insanım. Bütün bunların bileşimi beni mutlu ediyor. İyi insan olmamı da sağlıyorsa ne mutlu bana.

B.B.: Hocanızın size gülümsediği gibi siz de çocuklara gülümsüyorsunuz o zaman…

K.O.: Evet, bütün mesele o işte. Her şey o gülümsemede gizli.

B.B.: Gelecek projelerinizden bahsedebilir misiniz?

K.O.: O kadar çok ki. Kafamda yazacağım 12 tane oyun var. Gündem o kadar değişiyor ki, yazacak bir sürü şey var. Türkiye’de olup, bir şey yazamayan insanlara biraz kenara çekilip zaman ayırın kendinize, yazmak zorunda hissedeceksiniz diyorum. İnsan onları yazıp, anlatıp rahatlamak istiyor. Bilgisayarlarda çerezler birikiyor ya, onları silmek zorunda kalırsınız çünkü hafızanızı yer. Alanı kaplar virüs gibi. Yazdığım zaman ben alanı boşaltmış oluyorum, o çerezleri siliyorum. Rahatlıyorum. Nietzsche diyor ya ‘’ben kitaplarımı yazdıktan sonra migren ağrılarından kurtuldum, kitaplarımı doğurdum’’ diyor. Sait Faik, ‘’yazmasaydım deli olacaktım’’ diyor. Yazmak akıl sağlığı için de iyi bir şey bence.

Yazma projelerim var. Eğitimcilik devam edecek. Hep yeni bir şey ortaya koymaya çalışıyorum. Türkiye hala Stanislavski sistemini kavramaya çalışıyor. Stanislavski diyor ki ‘’bu benim sistemim, hatta buraya, bu coğrafyaya özgü’’ diyor. ‘’Amerika’da yapılacaksa başka bir şey’’ olmalı diyor. Sekiz kişi çıkmış, temelde Stanislavski sistemini kullanarak uyarlamışlar. Reddedip yeni sistemler çıkaranlar da var. Brecht ve diyalektik tiyatro gibi. Ben de hep kafa yoruyorum. Bu coğrafya da, bu şartlar altında insanların oyunculuğu daha iyi kavrayabilmesi için yeni bir metot düşünüyorum. Bir şey çıkacak galiba, belki yaşlanınca belki çok kısa bir zaman sonra.

B.B.: Eklemek İstedikleriniz var mı?

K.O.: Bu röportajı benimle yaptığın için teşekkür ederim, bunları da anlatıp rahatlamış oldum. Bunlar epeydir içimde olan şeylerdi. Son bir şey ekleyeceğim;

Sanat herkesindir. Bir kesimin değil. Sanatçılarında değildir. Zaten bir söz vardır: ‘’Sanatı sanatçılardan kurtarın’’ diye. Augusto Boal, ‘’Tiyatro profesyonellere bırakılmayacak kadar ciddi bir iştir’’ diyor. Ben hep şunu savunuyorum: Bir sınıf, bir tiyatro oyunu sahneleyebilir, bir müzik grubu oluşturabilir. Bunun için emek vermek gerekir tabii ki. Bir aile kendi içinde tiyatro çıkartabilir. Bunun örneklerini gördüm. Bunun adına aile tiyatrosu diyorum. Bir sorunu çözmek için ebeveynler çocuklarıyla 5 dakikalık bir oyun sahneliyorlar. Evin içinde, yan komşuya. Bir apartman tiyatro yapabilir, apartman tiyatrosu olur. Hepimiz sanat yapabiliriz, iyi ya da kötü o ayrı. Bu ne kadar emek verdiğinle ilgilidir. Profesyonel olup olmamakla ilgili değil. Amatör tiyatro dediğimiz, basit olan demek değildir. Amatör tiyatro, profesyonel tiyatrodan daha ciddidir. Çünkü profesyoneller bunu para kazanmak için yapar, amacı vardır, çıkarı vardır. Amatör tiyatro, para kazanmaz, gönüllü olduğu için yapar. Bu yüzden daha ciddi çalışmalıdır. Çünkü zaten gönüllüdür. Teşekkür ediyorum.